Batiya Yön Veren Metinler 4

Produktbeschreibung

Batiya Yön Veren Metinlerin dördüncü ve simdilik son cildi, on dokuzuncu yüzyil boyunca liberallerin birakiniz yapsinlar sloganinda özetlenen politikalarina meydan okuyan bir muhafazakarla baslamaktadir. Ortodoks Hiristiyanlar, Avusturya sansölyesi Prens Metternich, Fransiz düsünür Alexis de Tocqueville, Ingiliz hukukcu James Fitzjames Stephen gibi ünlü muhafazakarlarin yaninda yer alir. Papa IX. Pius, liberallerin tüm calismalarini kinarken, Kardinal Newman liberalizmi, Protestanligin icini bosaltarak Katoliklige benzetmekle suclar. Sosyalistler, liberallere isci sinifini istismar ettikleri gerekcesiyle karsidir; liberal anayasalarin kagit üzerinde demokratik olmakla birlikte, kapitalist burjuvaziye denetim üstünlügü veren ortami yarattigini ileri sürerler. Ne var ki, yirminci yüzyil, hicbirisinin öngöremedigi kadar güclü bir yeni akimla sarsilacaktir Müsamahasiz irkcilik ve emperyalizm. Ingiliz kökenli bir Alman olan Houston Stewart Chamberlain Ari diye adlandirdigi muhayyel bir irkin erdemlerini vazetmekte, Ingiliz bilim adami Kari Pearson, soydaslarinin mükemmeliyetlerini sürdürebilmeleri icin Darwinden mülhem secici üremeyi desteklemektedir. Birinci Dünya Savasi, Fransiz filozof Henri Bergsonun bilgiye sezgisel yaklasim adina bilimsel yönteme meydan okudugu, yurttasi Georges Sorelin irrasyonel siddeti yücelttigi, Friedrich Nietzschenin yeni bir yigitlik ahlaki adina Hiristiyan etigine saldirdigi, Dostoyevskinin mucize, gizem ve otoriteye geri dönüs cagrilari yaptigi entelektüel ortamin himayesinde serpilir. 1914ten itibaren bas veren entelektüe-kaos, anti-entelektüel akimlari besler. Paul Tillichin Endise Cagi, Ortega y Gassetin Ara Dönem dedigi sürecleri de körükler. Yeni toplumsal acilimlar olarak takdim edilen komünizm ve fasizm, Bati düsüncesinde yeni savrulmalar getirir. Ikinci Dünya Savasi ve sonuclarinin irrasyonelliginin derinden etkiledigi Oswald Spengler, Arnold Toynbee, Teilhard de Chardin gibi saygin aydinlar eserlerinde sitemlerini dillendirir. 1970li yillar, yirminci yüzyilin basindan itibaren dünya ve kainata dair tasavvurlarda sessiz bir devrim gerceklestiren kuantum fizigi ve cok-degiskenli sacakli mantigin, fizik laboratuvarlarindan tasip Bati entelijansiyasini yepyeni kavramlarla sarstigi yillardir. Werner Heisenbergin Belirsizlik Ilkesinin, Erwin Schrödingerin kuantum yasalarina göre hem ölü, hem diri olan ünlü kedisinin yarattigi düsünsel depremin etkilerinin, Sör Isaac Newtonun 1600lerin ikinci yarisinda ortaya koydugu hareket yasalarindan daha az olmadigi düsünüldügünde, cagdas dünyanin, adi henüz konulmamis olmakla birlikte, Ikinci Aydinlanma Cagini sürmekte oldugunu söylemek kehanet olmasa gerektir.